پکن و واشنگتن با سیاستهای ترامپ به برخورد نزدیک شدهاند
جنگ سرد آمریکا و اژدهای زرد
گروه بین الملل - هدیه گلمحمدی: نوع روابط چین و آمریکا با دوران جنگ سرد شباهتهای زیادی یافته است. تنشهای واشنگتن و پکن که از دوران ریاست جمهوری «باراک اوباما» شکل گرفته بود؛ با ورود «دونالد ترامپ» شکل و شمایل برخورد گرفت. تا پیش از شیوع ویروس کرونا، بگو مگوی طرفین در حد جنگ تجاری بود اما حالا داستان درحال تبدیل شدن به تنشهای افسارگسیخته است.
آبزرور در مطلب مفصلی مینویسد که در سیاست خارجی، توجه چندانی را در کمپینهای انتخابات آمریکا به خود اختصاص نداد. این حوزه در حد چند دقیقه در مناظرههای انتخابات درون حزبی دموکراتها مورد بحث قرار گرفت اما این برای قبل از شیوع کروناویروس بود.
در حال حاضر احساسات ضد چین، تم اولیه تلاش دوباره دونالد ترامپ برای تثبت جایگاهش در کاخ سفید از طریق انتخابات را تشکیل میدهد، آن هم در شرایطی که جایگزین کارآمدی وجود ندارد. مانور روی وضعیت اقتصادی، آنطور که رئیسجمهوری آمریکا انتظار دارد، یا مانور روی واکنش دولت او به شیوع کرونا با توجه به تلفات انسانی بسیار بالا غیر ممکن به نظر میرسد. چینهراسی اما جذابترین گزینه کنونی به شمار میرود، چرا که میتواند هر دو ناکامی را توجیه کند.
«جود بلانشت» کارشناس چینی در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالملل میگوید: متاسفانه، این رویه گاهی اوقات منطق عبور از یک مانع بالقوه در سیستمهای دموکراتیک محسوب میشود. حتی اگر این رویکرد صدمات جانبی ملی چشمگیر به همراه داشته باشد، زمانی که بحث بقای سیاسی در میان باشد، بد خوب جلوه میکند.
کمپینهای ریاست جمهوری آمریکا با موضوع چین رنگ و بوی پیچیدهای گرفته است. حامیان ترامپ روز جمعه موج جدیدی از حملات تبلیغاتی علیه جو بایدن به راه انداختند و از او به عنوان «پکن بایدن» یاد کردند و از سخنان ویرایش شده گذشته او و یادداشتی به زبان چینی در مدح چین استفاده کردند. کمپین بایدن هم تبلیغات مشابهی داشت و در آن از سخنان گاها چرب و نرم ترامپ در ستایش شی جینپینگ و استقبال اولیه گرم او از چین بابت واکنش به این پاندمی بهره برد.
سوابق این دو نامزد از عمق ماجرا حکایت دارد. هر دوی آنها در قبال یک شریک تجاری قدرتمند با سابقه حقوق بشری نه چندان روشن چاپلوسی داشتهاند، با این حال چاپلوسی اغراقآمیز ترامپ مقابل شی جینپینگ در سطح دیگری است.
براساس فرضیهای که در هر دو کمپین وجود دارد و آمارها آن را تایید میکند، هر نوع ارتباطی با چین برای انتخابات سم است. نتایج تحقیقات ماه گذشته پیو نشان میدهد دو سوم آمریکاییها دیدگاهی منفی برابر چین دارند. این بیاعتمادی از زمانی که ترامپ روی مسوولیت چینیها روی شیوع کرونا تاکید بیشتری کرده، عمیقتر شده است. با این پس زمینه، کارزار انتخاباتی آمریکا به جنگ پیشنهادات برای جنگطلبانهترین سیاستها علیه چین تبدیل شده است و رئیسجمهوری آمریکا در روزهای گذشته به انتهای این طیف رسید. ترامپ در گفتوگو با فاکس نیوز با بیان اینکه «ممکن است ما کل روابطمان را قطع کنیم» مدعی شد که چنین اقدامی میتواند ۵۰۰ میلیارد دلار به سود آمریکا تمام شود!
انتظار میرود ترامپ به عنوان رئیسجمهوری کنونی آمریکا حرف و عملش را یکی کند؛ بنابراین لفاظیهای تند و تیز انتخاباتی احتمالا روی روابط آمریکا - چین تاثیرات چشمگیری خواهد داشت و همین موضوع میتواند تاثیر مخربی روی اقتصاد جهانی و همکاری چندجانبه گذاشته و در عین حال، خطرات کوچک اما رو به رشد درگیری را تقویت کند.
میرا رپ-هوپر، کارشناس امنیتی منطقه آسیا - پاسیفیک در شورای روابط خارجی میگوید: تمام علائم حاکی از آن است که این دولت پا را فراتر خواهد گذاشت تا تقصیر شیوع این پاندمی را بیشتر به گردن چین بیندازد و سیاستهایی را دنبال کند که آن را «سختگیرتر علیه چین» نشان دهد. علت اصلی چنین رویکردی این است که تنها جایگزین آن این است که خود رئیسجمهوری تقصیر ناکامیهای حکومتداری داخلی و بینالمللی را بپذیرد.
کرت کمپبل، معاون سابق وزارت خارجه آمریکا در حوزه شرق آسیا و پاسیفیک میگوید: پایان این قضیه برایم روشن نیست. اکنون هم اعتقاد دارم که هم موضع آمریکاییها و هم چینیها در عرصه جهانی لطماتی را وارد میکند. نبرد ما در بحبوحه این وضعیت اورژانسی، به نوعی بیمسوولیتی است.
تحلیلگران بسیاری از «جنگ سرد» جدید میان این اقتصاد بزرگ جهان صحبت کردهاند اما کمپبل استدلال میکند که این رقابت ابر قدرتی پیچیدهتر هم خواهد شد چرا که آنها در طول سه دهه گذشته یکپارچهتر شدهاند.
او میگوید: من چارچوب جنگ سرد را دوست ندارم، چون به بازگشت به چیزی که در گذشته بوده است، اشاره دارد. مختصات روابط آمریکا - شوروی به گونهای بود که پایینترین سطح تماس وجود داشت، درک اندکی از یکدیگر دیده میشود، سفرهای کمی انجام میشود و سطح تجارت پایینی برقرار بود.
معاون سابق وزارت خارجه آمریکا در حوزه شرق آسیا و پاسیفیک استدلال میکند: روابط آمریکا - چین احتمالا به هم پیوستهترین روابط در کره زمین باشد، به لحاظ سرمایهگذاری و تولید. بنابراین جراحی این دوقلوهای به هم پیوسته به شکل فوقالعادهای دشوار خواهد بود. این فرایند جلوی دولت ترامپ را در برداشتن تیغ جراحی و آغاز جداسازی نمیگیرد.
اکثر کارشناسان منطقهای معتقدند خطر یک رویارویی نظامی بعید است اما هم آمریکا و هم چین در حال تقویت زرادخانههایشان هستند. همچنین اوجگیری احساسات ناسیونالیستی موجب میشود تا کنترل اوضاع در مناطقی که نیروهای مسلح دو طرف در آنها حضور دارند، مانند تنگه تایوان یا دریای چین جنوبی، دشوار شود.
این هفته رئیسجمهوری چین ریاست کنگره ملی خلق چین را بر عهده خواهد داشت و در آن اهداف اقتصادی و دفاعی را تبیین میکند. اما در کنار جشن پیروزی چینیها علیه کرونا، مراسمها و سخنرانیهای این جلسه احتمالا روی ناکامیهای مرگبار دموکراسیهای غربی خصوصا ایالات متحده آمریکا تمرکز خواهد داشت.
ضعف ارتش آمریکا
روزنامه فایننشال تایمز، عملیاتهای ویژه آمریکا که با نابودی اهداف ارزشمند شناخته میشوند و شمار پرسنل آن به ۷۰ هزار تن میرسد، سالیانه ۱۳ میلیارد دلار هزینه دارد و بیشترین مسوولیت جنگ با ترور را بر دوش داشت. اما با توجه به اقدامات پنتاگون در باز استقرار نیروها از افغانستان به هند-پاسیفیک به منظور مقابله با جاهطلبی منطقهای چین، مشخص نیست که این نیروها چه نقشی ایفا خواهند کرد. ژنرال ریچارد کلارک، فرمانده فرماندهی عملیاتهای ویژه (سوکام) به تازگی در کنفرانسی صنعتی تاکید کرد آمریکا به تولید قابلیتهای جدید برای «رقابت و پیروزی» با روسیه و چین نیاز دارد. او افزود، سوکام باید مهارتهای سایبری را تقویت کرده و روی کمپینهای نفوذ تمرکز کند تا «ماموریتهای کشتن-گرفتن» که بعد از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در افغانستان انجام میداد.
نیروهای سوکام شامل یگان ویژه نیروی دریایی، کماندوهای کلاه سبز و تفنگداران دریایی ایالات متحده میشوند.
مقامهای دفاعی میگویند، چین بودجه نظامی و تحقیقاتی را افزایش داده و هدفش بهرهبرداری از نقاط آسیبپذیر آمریکاست، در حالی که روسیه فناوری جدید خود را در زمان حضور در سوریه آزمایش کرده است.
کلنل مایکل مکگوئر، مدیر تحولات رزمی در سوکام در کنفرانس سالانه صنعت عملیاتهای ویژه گفت: «شاید ما عقبتر از آنچه فکر میکنیم، باشیم.» او در رابطه با تهدیدات جدید با اشاره به اضمحلال برتریهای نظامی سنتی آمریکا در آسمان، فضا و ارتباطات گفت: تحولات بسیار سریعتر از آنچه انتظار داشتیم، رخ میدهند.
این نظامی آمریکایی بر نقاط آسیبپذیر آمریکا در امنیت سایبری تاکید کرد و گفت تاکتیکهای قدرت نرم دشمنان آمریکا میتوانند از طریق برخی از متحدانشان نفوذ کنند. او پیشنهاد تغییر تمرکز از وضعیت تهاجمی به دفاعی را مطرح کرد.
در حالی که برخی تحلیلگران نظامی پیشنهاد کردهاند نیروهای عملیاتهای ویژه آمریکا باید نقش حمایتی بیشتری گرفته و عملیاتهای روانی خودشان را توسعه دهند، دیگران خواستار تغییرات سریعتر تسلیحات رادارگریز جدید و فناوری پیشرو شدهاند.
کریس بروس، افسر ارشد برنامهریز در شرکت دفاعی آندوریل که از نیروهای ویژه پشتیبانی به عمل میآورد، گفت: شما میتوانید روزانه صده او هزاران مورد فعالیت در مبارزه علیه چین داشته باشید. موضوع اینجاست که ما به حد کافی سریع نیستیم، به حد کافی پویا یا به حد کافی منعطف نیستیم که این چالش را مدیریت کنیم.
به گفته او، ماهوارهها ممکن است کور شوند یا در مدار هدف قرار گیرند اما نبرد با چین یک جنگ تمام عیار نخواهد شد. او گفت: رقابت آمریکا - چین قرار نیست مبارزه در جنگ جهانی سوم شود. قرار است چیزی شبیه لگدپراکنی باشد. قرار نیست مثل ابیتآباد (محل اجرای عملیات کشتن اسامه بن لادن در سال ۲۰۱۱) شود. شکل آن بسیار متفاوت خواهد بود.
لطفا نظر خود را درباره این مطلب بیان نمایید